در سرتاسر دنیا آزمون‌های متعددی برای ارزیابی مهارت زبان آلمانی افراد برگزار می شود که با صدور گواهینامه های معتبر، تایید می شود که آزمون دهنده از توانایی های لازم برخوردار است یا خیر. نوع آزمونی که فرد می خواهد در آن شرکت کند و در پی آن گواهینامه ای که صادر خواهد شد بسته به آن است که دلیل اقدام وی برای اخذ مدرک زبانی در چیست؟ آیا برای ویزای تحصیلی است؟ یا ویزای کاری؟ و یا ویزای اقامت؟ در ابتدا توضیح جامعی از سطح نمرات گواهینامه ها خواهیم داشت و سپس در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت که چه موسسات معتبری این گواهینامه ها را اعطا می کنند، موسساتی که مورد تایید دولت و آموزشگاه های عالی آلمان هستند.
سطح مهارت زبانی آلمان
تمامی گواهی‌نامه‌های زبان آلمانی که در ذیل ذکر خواهند شد در چارچوب استانداردهای اروپا هستند و نمره دهی آزمون های مربوطه به همین صورت انجام می شود. “CEFR”، یک استاندارد بین‌المللی برای توصیف مهارت زبانی است که سطح مهارت خواندن، نوشتن،گوش دادن و صحبت کردن فراگیران را در ۶ سطح مهارتی می سنجد.
سطح A (فراگیر مبتدی)
به دو سطح A1 (خیلی مبتدی) و A2(مبتدی) تقسیم می‌شود، این سطوح پایه مورد نیاز بیشتر افرادی است که متقاضی ویزا یا مجوز اقامت در آلمان هستند. معمولا ً بین ۶۰ تا ۲۰۰ ساعت مطالعه هدایت شده (کلاس، تمرین و تکلیف) برای این سطح از فراگیری لازم است.
A1 پایین ترین سطح است فرد دانش نسبتا کمی از زبان آلمانی دارد و تنها می تواند سوالات ساده ای را در هر دو بخش نوشتن و صحبت کردن مطرح کند. جملات ابتدایی و کلماتی که در زندگی روزمره استفاده می شود را یاد بگیرد. می تواند خود را معرفی کند.
در سطح A2 فرد دایره ی کلمات وسیعتری دارد و می تواند ارتباط بهتری با اطرافیان خود برقرار کند. می تواند در شرایط ساده و معمول زندگی نظر و خواسته ی خود را مطرح کند.
سطح B (فراگیر مستقل)
به دو سطح B1 (متوسط) و B2 (بالاتر از متوسط) تقسیم می‌شود.
در سطح B1 فرد قادر است درباره ی تمامی مسائل و اتفاقات روزانه صحبت کند و مطالب و نکات اصلی مکالمات را درک کند. فرد در حدی است که بتواند امور روزمره ی خود را به خوبی انجام دهد و در مورد علایق، سلایق و سرگرمی های خود صحبت کند. سطح B1 مورد توجه افرادی که می خواهند به آلمان وارد شوند، بوده است و شاید بتوان گفت برای ورود به دانشگاه های این کشور کفایت می کند.
در سطح B2 فرد به راحتی می تواند مطالب و جملات خاص را از متون تخصصی درک کند و متوجه شود، در مورد مسائل و موارد ویژه ی رشته ی تحصیلی خود نیز بحث کند. در این سطح، فراگیر به راحتی می تواند با فردی که زبان اصلی وی آلمانی است ارتباط برقرار کند..
سطح C (فراگیر حرفه ای)
پیشرفته‌ترین سطح است و به دو زیر سطح C1 (پیشرفته) و C2 (حرفه ای یا نزدیک به افراد بومی) تقسیم می شود. سطح C2 توسط تمامی دانشگاه‌های آلمان به عنوان سطح صلاحیت و توانش زبانی مورد نیاز برای ورود به دوره‌های زبان آلمانی به رسمیت شناخته می‌شود، ممکن است برخی موسسات دانشجویان را با گواهی‌نامه‌های B2 یا C1 پذیرش کنند و می توان گفت برای اغلب دانشگاه های آلمانی زبان مناسب است.
در مورد فردی که گواهینامه ی سطح C1 زبان آلمانی را دارد باید گفت که قادر به درک بخش وسیعی از کلمات سطح بالا است و می تواند بدون فکر قبلی به راحتی به تکلم پرداخته و مکث های طولانی مدت برای یافتن کلمات و دستور مناسب در میان حرف های خود نداشته باشد.
فراگیری که در حدی از توانایی معادل C2 است، می تواند به راحتی و بدون ایجاد مشکل هر نوع مطلبی اعم از اقتصادی، پزشکی، اخبار تلویزیون و روزنامه ها و… را بخواند و به راحتی درک کند. افرادی که در این سطح از توانایی هستند مانند یک فرد آلمانی می توانند اطلاعات را درک کرده و چکیده ای از آن را بنویسند. این افراد در بحث و صحبت کردن مشکلی ندارند و قادرند تمامی نیازهای خود را مرتفع کنند.
در این بخش به معرفی موسساتی که در زمینه ی ارائه ی گواهینامه های معتبر زبان آلمانی در سطح بین الملل فعالیت دارند و همچنین آزمون ها پرداخته شده است:
انستیتو گوته
این موسسه یک سازمان نیمه خصوصی است، بخشی از بودجه ی آن توسط دولت آلمان تامین می‌شود، که زمینه ی آموزش زبان آلمانی و مبادله فرهنگی در خارج از این کشور را فراهم ساخته است. گوته ۱۵۹ موسسه فعال در ۹۸ کشور دارد. این موسسه برگزار کننده ی مجموعه‌ای از آزمون ها در سطح استانداردهای اروپا است که توانایی زبان آلمانی افراد را در شش سطح می‌سنجد. فراگیران می‌توانند در هر شعبه از گوته و یا یکی از شرکای این موسسه درآزمون شرکت کنند. گواهینامه انستیتو گوته در سراسر جهان به عنوان یک گواهی معتبر زبان آلمانی شناخته می‌شود و می‌تواند در آلمان برای ویزای کار، اقامت دائم وهمچنین از الزامات ورود به دانشگاه مورد استفاده قرار گیرد. موسسه ی آموزش زبان آلمانی که توسط سفارت جمهوری فدرال آلمان در ایران-تهران تاسیس شده است مسئول برگزاری آزمون های انستیتو گوته در تمامی سطوح می باشد.
تلک دویچ(TELC Deutsch)
گواهینامه زبان اروپایی است که برای ۱۰ زبان مختلف از جمله آلمانی، مدرک زبان ارائه می‌دهد و بالغ بر ۲۰۰۰ مرکز آموزشی در ۲۰ کشور مختلف دنیا دارد. سطح اعتبار آزمون‌های استاندارد TELC در حد CEFR است، این موسسه آزمون‌های تخصصی دیگری نیز برگزار می کند که تمرکز آنها بر موضوعاتی مانند زبان در محیط کار، زبان برای پرستاران، زبان برای پزشکی و زبان برای پذیرش در دانشگاه است. گواهی نامه ی بین المللی TELC در آلمان برای صدور ویزا و اقامت دائمی پذیرفته شده است. سطح C1 گواهینامه ی دانشگاهی تلک آلمان به عنوان تاییدیه ای قابل قبول از مهارت زبان آلمانی پذیرفته می شود.
تست داف(TestDaF)
گواهینامه ای برای متکلمان آلمانی غیر بومی است، به ویژه برای کسانی که دوست دارند در دانشگاه های این کشور مشغول به کار یا تحصیل شوند. مراکز این موسسه در ۹۵ کشور دنیا از جمله ۱۷۰ مرکز آزمونی آلمان در حال فعالیت هستند.
تمامی شرکت کنندگان در یک آزمون مشابه شرکت میکنند و سطح نمره دهی از ۳ تا ۵ در نظر گرفته می شود که منطبق با سطح B2 تا C1 آزمون CEFR است. کسب سطح ۴ برای ورود به تمامی دانشگاه‌های آلمان کافی است . برخی از دانشگاه‌ها حتی ممکن است متقاضی را با نمره ی پایین تر نیز پذیرش کنند.
نوع نمره دهی این آزمون به صورت ۴×۴ است و توسط بسیاری از موسسات آموزش عالی کشور آلمان به عنوان تاییدی بر مهارت زبانی شناخته می شود.
۴ بخش تست داف متشکل از موارد زیر است:
- آزمون خواندن
- آزمون نوشتن
- آزمون شنیدن
- آزمون صحبت کردن
آزمون و گواهینامه ی تست داف برای سطوح ۳ تا ۵ است. “Niveaustufe”در ۴ بخش، معادل B2.1 تا C1.3 است.
DSH (Deutsche Sprachprufung fur den Hochschulzugang)
مانند TestDaF، DSH نام گواهینامه ای است که مورد تایید دانشگاه‌های آلمان است. تفاوت اصلی در این است که به جای اینکه گواهینامه در خارج از این کشور اعطا گردد، تنها باید از سوی یک دانشگاه آلمانی صادر شود (معمولا همان دانشگاهی که فرد برای ادامه تحصیل به آن درخواست داده است).
در فرآیند آزمون مهارت خواندن، نوشتن، درک شنیداری، نوشتاری و شفاهی افراد مورد ارزیابی قرار می گیرد. سطح نمره ی ۱ تا ۳ برابر با B2 تا C2 آزمون CEFR است. سطح ۲ و۳ این گواهینامه نشان دهنده ی مهارت بالای زبانی فرد محسوب می شود. آزمون DSH از دو بخش تشکیل شده است:
- آزمون شفاهی(۳۰%)
- آزمون نوشتاری(۷۰%)
گواهینامه هایی که توسطDSH صادر می شود شامل سطح بندهای زیر می شود:
- آلمانی پایه-سطح ۱ و ۲ ی A.
- آلمانی متوسط-سطح B1(DSH1).
- آلمانی پیشرفته-C1(DSH2) و C2(DSH3).
Deutschtest fur Zuwanderer(DTZ)
این گواهینامه برای افرادی طراحی شده است که قصد مهاجرت به آلمان را دارند و در نتیجه یک دوره ترکیبی برگزار می شود. سطح نمره ی قبولی این آزمون با سطح A2 یا B1 آزمون CEFR برابر است.
افرادی که به تازگی وارد آلمان شده اند باید دوره ی ترکیبی و DTZ را به عنوان الزام برای دریافت مجوز سکونت بگذرانند. تکمیل موفق یک دوره ترکیبی نشان‌دهنده ی توانایی زبان آلمانی برای تسریع در روند برنامه‌های شهروندی آلمان است.
ویزاها و نوع گواهینامه ی مورد نیاز
- TELC A2 مناسب برای کسب جواز اقامت است.
- TELC B1 مورد تایید برخی دانشگاه ها در رشته های موسیقی و هنر یا مناسب برای تقاضای شهروندی است.
- TELC B2 و گوته B2 از طرف بیشتر کارفرمایان مورد قبول است و پیش نیاز برخی از کالج ها است
- گوته C1، تقریبا مورد تایید تمامی کارفرمایان است.
- TELC C1 و TestDaf مورد تایید تمامی دانشگاه ها و مراکز عالی کشور آلمان است.
برای تحصیل در دانشگاه های آلمان چه سطح از مهارت زبانی نیاز است؟
برای تحصیل در دانشگاه های بین المللی کشور آلمان، شرکت در کلاس ها و دوره های آموزشی، فرد نیاز به داشتن سطح بالایی از مهارت زبانی دارد. این موسسات از افراد غیر انگلیسی زبان، توقع داشتن سطح خوبی و قابل قبولی از مهارت زبان انگلیسی را دارند. برای برنامه های مطالعاتی غیر بین المللی (ملی)در آلمان، سطحی ابتدایی از مهارت زبان انگلیسی و یا سطح حرفه ای زبان آلمانی نیاز است.
